You are currently viewing Sztuczne tkaniny

Sztuczne tkaniny

W cyklu strzępek historii zacznę tematycznie od środka.
 
Produkcja sztucznych tkanin rozpoczęła się w Europie w XIX wieku. Swoją strukturą i fakturą miały przypominać szlachetne jedwabie. Pierwsze próby stworzenia sztucznych materiałów nie prezentowały się obiecująco. Wypracowane wówczas tkaniny były bardzo słabej jakości, szybko się niszczyły i przecierały (nie wspominając o wprowadzonych włóknach z nitrocelulozy, które zostały błyskawicznie wycofane z rynku z powodu wysokiej łatwopalności). Prace nad przetworzeniem włókien celulozowych zaczęły przynosić efekty z końcem XIX wieku. Wynalazca tkaniny wiskozowej Hilaire Bernigaud de Chardonnet zaprezentował ją na Wystawie Światowej w Paryżu w 1889 r. pod nazwą Rayonne. Dopiero jej udoskonalona wersja z 1891 r. została dopuszczona do produkcji masowej. Równolegle badania nad wytwarzaniem i ulepszaniem tkaniny wiskozowej prowadzili Anglicy C.F. Cross, E.J. Bevan i C. Beadie, którzy nazwali tkaninę Viscoid. Na terenach polskich produkcję jedwabiu wiskozowego rozpoczęto 1921 r. w Tomaszowskiej Fabryce Sztucznego Jedwabiu w Tomaszowie Mazowieckim, której dyrektorem był Feliks Wiślicki, jeden z współpracowników Hilairego. Polska fabryka sztucznego jedwabiu była 6 fabryką w Europie produkującą tego typu tkaniny. Równocześnie na rynku pojawiły się sztuczne tkaniny octanowe. W pierwszych latach XX wieku produkcja wiskozy była wręcz symboliczna. Popularność zyskała dopiero w latach czterdziestych, gdzie rozpowszechniła się dzięki katalogom wysyłkowym prezentującym gotowe ubiory, w których podkreślano elegancję oraz komfort wiskozowej odzieży. Tkaniny wiskozowe, nawet z domieszkami włókien naturalnych, takich jak jedwab czy bawełna, stały się szeroko dostępne dzięki niskiej cenie w porównaniu do tkanin naturalnych.
 
Charakterystyka tkaniny wiskozowej
 
Wiskoza należy do grupy włókien sztucznych wytwarzanych z naturalnych surowców.
Włókna wiskozowe składają się z celulozy pozyskiwanej głównie z drewna drzew iglastych.
Wyróżniamy kilka rodzajów tkanin wiskozowych: lyocell (opatentowany przez niemiecka markę pod nazwą tencel), modal, acetat i cupro (pozyskiwana z celulozy znajdującej się w nasionach bawełny).
Tkanina wiskozowa jest w dotyku chłodna, miękka i lejąca. Posiada też charakterystyczny i pożądany w procesie produkcji połysk nawiązujący do szlachetnych tkanin jedwabnych. Posiada właściwości higroskopijne, przez co świetnie nadaje się na letnie bluzki i sukienki, gdyż szybko odprowadzają wodę. Jest łatwa w konserwacji, należy jednak stosować się do zaleceń prania producenta. Wiskoza dosyć często się gniecie, przez co wymaga prasowania. Na mokro wiskozy tracą sprężystość, a cieńsze tkaniny są bardziej podatne na przedarcia. Tkanina wiskozowa przed szyciem powinna zostać zdekatyzowana, gdyż podobnie jak bawełna na mokro ma właściwości kurczliwe.
 
Wpis powstał w oparciu o publikacje:
Faryś P.K., Ubiór kobiecy i jego tajemnice 1780-1930: styl, rzemiosło, produkt, 2014
Idryjan-Pajor J., Materiałoznawstwo odzieżowe, 2019
Skoracki J., Początki produkcji włókien chemicznych w Polsce, CHEMIK 2011, 65, 12, 1307-1818

Dodaj komentarz